Hoog contrast

Totstandkoming van het Vademecum

Totstandkoming van dit vademecum 

Dit vademecum is een revisie van het in 1999 verschenen “Vademecum Naar een integraal toegankelijk openbaar domein”. Deze eerste versie werd in opdracht en onder de supervisie van de toenmalige Administratie Wegen en Verkeer - afdeling verkeerskunde door vzw Langzaam Verkeer samengesteld.

Het gereviseerde “Vademecum Toegankelijk publiek domein” werd in opdracht en onder de supervisie van het Agentschap Wegen en Verkeer geschreven door Enter, het Vlaams Expertisecentrum Toegankelijkheid.

Voor de totstandkoming van dit vademecum werd een stuurgroep opgericht, samengesteld uit deskundigen op het gebied van verkeer van het AWV en experts op het gebied van toegankelijkheid van Enter. Na enkele verkennende gesprekken werd een grondige evaluatie van de eerste versie van het vademecum georganiseerd. Hierin werden naast de vernoemde stuurgroep verschillende gebruikersorganisaties betrokkenen.
Deze gebruikersorganisaties werden gegroepeerd in 3 focusgroepen: ouderen, personen met een handicap en de zwakke weggebruikers. BCBS (Belgische Confederatie van Blinden en Slechtzienden) werd naast de focusgroep personen met een handicap ook apart gecontacteerd.

Het resultaat van deze feedbackronde was een uitgebreid pakket noden en grieven van de gebruikers over het publiek domein. Onder supervisie van de stuurgroep werd hieruit een lijst van relevant geachte eisen en wensen gefilterd die na een diepgaande literatuurstudie konden worden vertaald in een ontwerptekst. Deze ontwerptekst werd ter nalezing voorgelegd aan de gebruikersorganisaties, de stuurgroep en uitvoerig besproken met de Adviesbureaus Toegankelijkheid. De tekst werd daarnaast apart besproken met BCBS,een vertegenwoordiger van De Lijn en BIVV gaf ook uitgebreide feedback.  

De verwerking van deze gesprekken en de reacties van het leescomité werden voorgelegd aan en goedgekeurd door de stuurgroep waarna een predefinitieve tekst kon worden samengesteld. Deze tekst werd dan nog eens aan alle betrokkenen voorgelegd, waarbij iedereen werd uitgenodigd om feedback te geven. Een laatste beoordeling en goedkeuring van de stuurgroep leverde uiteindelijk het vademecum op dat u nu voor zich heeft.

Kadering van dit vademecum

In dit vademecum “Toegankelijk publiek domein” worden richtlijnen aangereikt om te komen tot een publiek domein dat voor iedereen veilig en comfortabel bruikbaar is, met extra aandacht voor personen met een beperking. Eerder verschenen de mobiliteitspublicaties “Vademecum Voetgangersvoorzieningen” en “Vademecum Fietsvoorzieningen”, die een leidraad vormen bij het (her)inrichten en onderhouden  van voorzieningen voor voetgangers en fietsers. De drie handboeken samen  geven een invulling van het basiswerk ‘Verkeersvoorzieningen in bebouwde omgeving’. In dat basiswerk staan de algemene regels voor de inrichting van het publiek domein. Deze documenten zouden op geen enkel bureau van een ontwerper, wegbeheerder of uitvoerder mogen ontbreken. Het moeten werkinstrumenten zijn die vaak worden geraadpleegd. 

Verkeersveiligheid en toegankelijkheid zijn onlosmakelijk aan elkaar gekoppeld. Om te komen tot een integraal toegankelijk publiek domein is verkeersveiligheid een eerste vereiste. Het inpassen van toegankelijkheidsmaatregelen in een verkeersonveilige omgeving levert enkel schijnveiligheid op. Zo is het bijvoorbeeld uitgesloten geleiding voor blinden en slechtzienden aan te leggen bij een zebrapad zonder voetgangerslichten aan een weg met een snelheidsregime van 70 km/u.

Andersom creëert een omgeving die wel verkeersveilig, maar niet toegankelijk is ook schijnveiligheid op. Een trottoir is een veilige zone voor voetgangers. Wanneer bij  dit trottoir niet voor en na iedere zijstraat een stoeprandverlagingen is voorzien, is bijvoorbeeld iemand die zich in een rolstoel voortbeweegt gedwongen zich op de rijbaan tussen het gemotoriseerd verkeer te begeven. Deze situatie levert op die manier enkel schijnveiligheid op.