Hoog contrast

Toegankelijk mobiliteitsbeleid

Op basis van het onderzoek ‘Toegankelijkheid en Mobiliteit: het mobiliteitsconvenant als katalysator’ (november 2008) dat door Enter in het kader van de subsidiëring van mobiliteitsprojecten werd uitgevoerd kunnen volgende aanbevelingen naar voor worden geschoven:

Sensibilisatie als eerste stap om problemen te voorkomen

Sensibilisatie rond het thema toegankelijkheid is van groot belang om problemen te voorkomen. Het vademecum toegankelijk publiek domein is een waardevol instrument maar heeft het nadeel dat het vooral een technisch kader schetst dat vaak enkel als naslagwerk wordt gehanteerd. Door te werken met goede voorbeelden kan een ruimere doelgroep worden aangesproken, dus ook mensen die minder met de technische kant van toegankelijkheid aan de slag zijn.

Denk aan DOD

DOD staat voor Doorgangen die voldoende breed, hoog en obstakelvrij zijn, het Oppervlak dat voldoende effen, vlak aaneengesloten, slipvrij en rolstoelvast is voorzien van duidelijke natuurlijke of kunstmatige geleiding en Drempels die in het voetgangersgebied vermeden moeten worden, zowel op de looproute als aan oversteekplaatsen.

Onder de noemer ‘Denk aan DOD’ moet het DOD-principe verder worden gepromoot als belangrijke insteek om alle betrokken actoren (beleidsmensen, administraties, ontwerpers, aannemers,… én gebruikers) te overtuigen van de drie belangrijkste eisen om tot een toegankelijk publiek domein te kunnen komen.

Afstemming toegankelijkheidsbeleid met andere betrokken administraties en beleidssectoren

Naast het departement MOW komen ook andere administraties en beleidssectoren  in aanraking met de inrichting van een toegankelijk publiek domein. Zo werden door Agentschap Natuur en Bos in het kader van harmonisch Park- en Groenbeheer in het ‘Vademecum Integrale toegankelijkheid van parken’ richtlijnen uitgezet om parken beter toegankelijk te maken voor iedereen, ook voor mensen met een handicap. Ook het Vlaams Instituut voor het onroerend erfgoed is aan de slag met het uitwerken van richtlijnen voor een betere toegankelijkheid in het kader van de algemene ontsluiting van publiek toegankelijk onroerend erfgoed.

Door het koppelen en vlot toegankelijk maken van de beschikbare informatie kan een belangrijke stap worden gezet in de afstemming van het toegankelijkheidsbeleid tussen deze verschillende beleidssectoren. De open coördinatie methode (OCM) die in het kader van het Vlaamse gelijkekansenbeleid wordt toegepast voor de realisatie van een horizontale of beleidsdomeinoverschrijdende verankering, biedt hiertoe mogelijkheden.

Toegankelijkheid opnemen in projectdefinitie

Het is wenselijk dat voor de aanvang van een project bij de projectdefinitie in bv. de bestekomschrijving voor de aanstelling van de ontwerper of de evaluatiecriteria bij een wedstrijdontwerp bijzondere aandacht wordt besteed aan de formulering van de toegankelijkheidsvereisten. Dit kan door bv. te stellen dat de technische richtlijnen uit het vademecum toegankelijk publiek domein dienen te worden nageleefd en door een goede definitie te geven over wat de specifieke betrachtingen met betrekking tot toegankelijkheid zijn voor het desbetreffende project.

Een dergelijke vroege opname van de toegankelijkheidsdoelstelling biedt de mogelijkheid om heel wat knelpunten te voorkomen, wat uiteraard beter is dan het ad hoc oplossen van knelpunten tijdens (of in het slechtste geval na) het ontwerpproces. Een belangrijk voordeel van de extra aandacht voor toegankelijkheid bij de projectdefinitie is dat zowel de kwaliteit van het opdrachtgeverschap als deze van de ontwerpers (die in functie van de projectdefinitie worden geselecteerd) sterker wordt.

Nood aan overtuigde opdrachtgevers en ontwerpers

Vanuit de praktijkervaring kan worden gesteld dat een begeleidende rol meer perspectief biedt op kwalitatieve toegankelijke projecten dan een louter regulerende rol in de zin van het aftoetsen van wetgeving / richtlijnen met betrekking tot toegankelijkheid. Een geëngageerde opdrachtgever, projectbegeleider en/of ontwerper biedt meer kans op een waardevol eindresultaat dat verder gaat dan het louter respecteren van de minimale voorschriften. Een goede ondersteuning en begeleiding van de opdrachtgever en/of ontwerper kan hiertoe bijdragen.

Aandacht voor de erkenning van het juridisch kader

Sensibilisatie rond het toegankelijkheidsthema is weliswaar zeer belangrijk om te komen tot ‘overtuigde’ opdrachtgevers en ontwerpers, maar tegelijk wijst de praktijkervaring uit dat het in heel wat gevallen niet voldoende is.

Een juridisch afdwingbaar kader is bijgevolg noodzakelijk. Het is verwonderlijk dat de juridische regelgeving met betrekking tot specifieke toegankelijkheidsvereisten voor publiek toegankelijke gebouwen veel uitgebreider is dan deze voor het publiek domein. Dit neemt niet weg dat met de huidige regelgeving sturend kan worden geadviseerd.