Hoog contrast

Toegankelijk vervoer

In 2009 voerden we de studie ‘Onderzoek naar hefbomen voor het uittekenen van een geïntegreerd, complementair en gebiedsdekkend toegankelijk vervoersysteem voor Vlaanderen’ (2009) uit in opdracht van het Vlaams ministerie van Mobiliteit en Openbare Werken. Daarin ontwikkelden we in samenspraak met de betrokken actoren een organisatiemodel voor een toegankelijk vervoersysteem in Vlaanderen. Uit de analyse bleek dat bij de organisatie van het aangepast vervoer op dit ogenblik vaak geen rekening gehouden wordt met het potentieel aanbod van de verschillende vervoerswijzen zoals bv. vervoer door vrijwilligers (Minder Mobielen Centrales, Anders Mobiel Limburg), het vervoer georganiseerd door de ziekenfondsen voor het niet dringend ziekenvervoer, het groepsvervoer georganiseerd door instellingen, OCMW’s, scholen, tewerkstellingsplaatsen… Uit deze bevindingen konden we besluiten dat een gedifferentieerde benadering van het soort vervoer en doelgroep noodzakelijk is om tot een betaalbare en goede gebiedsbedekkende dienstverlening te kunnen komen op Vlaams niveau. De studie schuift een aantal aanbevelingen naar voor.

Een toegankelijk openbaar vervoeraanbod van halte tot halte

De Lijn werkt aan de verbetering van de toegankelijkheid van haar openbaar vervoeraanbod en wenst stap voor stap te evolueren naar een volledig toegankelijke dienstverlening.  De belbusservice is rolstoeltoegankelijk en er wordt werk gemaakt van de toegankelijkheid van de service in de stedelijke gebieden en in de rest van Vlaanderen door onder andere het toegankelijk maken van haltes in heel Vlaanderen. Net als bij De Lijn worden er door de NMBS inspanningen geleverd om haar vervoeraanbod toegankelijker te maken. Hierbij wordt ingezet op zowel het toegankelijker maken van het rollend materieel  als van de infrastructuur.

Door deze evolutie naar een beter toegankelijk openbaar vervoer  is er nog een belangrijke groeimarge in het openbaar vervoer gebruik door personen met een mobiliteitsbeperking. 

Basisaanbod en vraagafhankelijk aanbod aangepast vervoer van deur tot deur

Net zoals bij het reguliere openbaar vervoer zou er voor het aangepast deur-deur-vervoer een basisaanbod kunnen komen. Binnen bepaalde voorwaarden met betrekking tot gebiedsafbakening, beperking in tijd en doelpubliek kan een basisaanbod aangepast vervoer worden aangeboden met een vervoersgarantie van de Vlaamse overheid binnen de vooropgestelde voorwaarden.

Naast dit basisaanbod aangepast vervoer moet zoals bij het netmanagement bij het reguliere openbaar vervoer aanvullend in een vraagafhankelijk aanbod aan aangepast vervoer worden voorzien. Hierin vallen alle soorten aangepast deur-tot-deur-vervoer die niet onder het basisaanbod kunnen worden opgenomen. Voor deze vervoerssoorten kan vervolgens bv. aan de hand van een vervoerplan aangepast vervoer worden nagegaan hoe dit vervoer op een meer efficiënte wijze kan worden aangepakt. Op die wijze kunnen een gepast aanbod en bijhorende financiering beter worden afgestemd op de vervoersvraag. Het aanbodmodel en het vraagmodel moeten elkaar aanvullen.

MAV (Mobiliteitscentrale Aangepast Vervoer)

Voor de organisatie van de vervoerbehandeling kunnen mobiliteitscentrales aangepast vervoer (MAV's) ingezet worden. Zij zouden de volgende taken op zich kunnen nemen:

  • De MAV is een centraal punt waar de vervoeraanvrager terecht kan voor alle informatie met betrekking tot aangepast vervoer en de bijbehorende dienstverlening. 
  • Een MAV is een samenwerkingsverband kunnen zijn tussen De Lijn, de Vlaamse overheid, de betrokken provincie, de gemeenten, betrokken DAV’s, Taxistop, Taxifederatie en andere vervoeraanbieders aangepast vervoer; Een MAV levert aan de vervoeraanvrager alle diensten aan: advies, verkoop, reservering,… zodat deze op één centraal punt terecht kan om zijn aangepaste verplaatsing te regelen. 
  • Een MAV verricht onderzoek door middel van vervoerplannen aangepast vervoer voor specifieke situaties om tot een optimale invulling te komen van het aanbod aangepast vervoer. 
  • Een MAV begeleidt de vervoeraanvrager naar de voor hem of haar meest aangewezen duurzame vervoerswijze. 

Stroomschema toegankelijk vervoersysteem Vlaanderen

Het stroomschema (zie figuur) biedt een concreet inzicht in de vooropgestelde behandeling van de vervoersvragen binnen het organisatiemodel. Het schema geeft aan op welke wijze een MAV op een correcte manier een vervoersvraag kan toewijzen aan een bepaalde vervoersoort en de daaraan gekoppelde vervoeraanbieder.

De beslissingsboom dient eveneens als basis voor een sturende databank toegankelijk vervoer Vlaanderen. Door het organisatiemodel en stroomschema te gebruiken als basis voor de invulling van de webapplicatie begeleidt de databank de gebruiker in verschillende stappen naar de voor hem meest aangewezen vervoerskeuze. Dit is een eerste stap naar een betere informatieverstrekking naar gebruikers. Over de verdere stappen in de uitbouw van een toegankelijk vervoersysteem voor Vlaanderen vindt u meer informatie op de website www.meermobiel.be.

De databank zou samen met uitbouw van de werking van de MAV’s verder kunnen worden uitgebouwd tot de digitale evenknie van de MAV en mogelijk zelfs worden gekoppeld aan routeplanners van Slimweg, De Lijn en de NMBS.